Jak dbać o zdrowie psychiczne? 6 Czynników, które wpływają na zdrowie psychiczne.

Wszyscy chcemy być zdrowi, ale przeważnie ograniczamy się do fizycznych aspektów zdrowia i całkowicie pomijamy jego psychologiczny aspekt. Chciałabym w tym artykule przedstawić Ci zagadnienie, co to jest zdrowie psychiczne. Dlaczego? Ponieważ często lekceważymy ten aspekt, a jest on niezbędny do utrzymania naszego pełnego zdrowia. Od czego dokładnie zależy, czy jesteśmy zdrowi psychicznie? Czy mamy wpływ na nasze własne zdrowie psychiczne i na poczucie dobrostanu?

Co to jest zdrowie?

Kiedy ludzie mówią o zdrowiu, to w większości przypadków ten temat jest ograniczony do jego fizycznych aspektów. Z zewnątrz jesteśmy bombardowani informacjami o tym, co wpływa pozytywnie na nasze zdrowie. Są to: dieta, regularne ćwiczenia, rzucenie palenia, ograniczenie spożycia alkoholu. To wszystko prawda, ale dlaczego tak rzadko słyszymy o tym, jak utrzymać w zdrowiu naszą psychikę i co dokładnie ta zdrowa psychika oznacza.

Myślę, że mało osób wie, że zdrowie ma trzy wymiary:
– zdrowie fizyczne,
– psychiczne,
– społeczne,
– (obecnie wyróżnia się także czwarty wymiar – zdrowie duchowe).

Przytoczę teraz jeszcze definicję Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 1948 r., według której zdrowie: „to stan dobrego samopoczucia (dobrostanu) fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności”.

Z definicji tej wynika więc, że zdrowie:

1. Jest kategorią pozytywną – dobre samopoczucie (dobrostan),
2. Ma trzy wymiary – zdrowie fizyczne, psychiczne, społeczne (obecnie wyróżnia się także
   czwarty wymiar – zdrowie duchowe).
3. Zdrowie to nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności.
   

Nie wystarczy po prostu nie chorować, np. nie cierpieć na depresję lub nie mieć zaburzeń lękowych. Stan bycia zdrowym musi mieć również obecne aspekty pozytywne.

Co to jest zdrowie psychiczne?

Co zatem dokładnie oznacza zdrowie psychiczne? Co dokładnie trzeba mieć, co robić, aby zachować dobrostan psychiczny?
Przedstawię Ci koncepcję 6 czynników, które mają wpływ na wysoki dobrostan psychiczny:

1. Samoakceptacja.
2. Rozwój osobisty.
3. Cel w życiu.
4. Poczucie własnej skuteczności.
5. Autonomia.
6. Pozytywne relacje z innymi.

Aby osiągnąć wysoki dobrostan psychiczny, należy skupić się na każdej z nich. Trzeba przeanalizować czy są one obecne w naszym życiu i czy wszystkie z nich realizujemy w pozytywny sposób.

Akceptacja

Jak widać powyżej, po pierwsze bardzo ważna jest samoakceptacja. Oznacza ona to, czy szanuję siebie i akceptuję. Czy zdaję sobie sprawę, jakie są moje mocne i słabe strony, jakie mam wady i zalety. Czy jestem w stanie się pogodzić z moimi porażkami i tym, czego nie potrafię. Jeżeli nie akceptuje siebie, następstwem jest to, że nie będę również szczęśliwa. Wskutek braku akceptacji towarzyszy Ci zwykle stan niezadowolenia z siebie.

Rozwój osobisty

Po drugie powinno się kłaść nacisk na „rozwój osobisty”, pomimo wieloznaczności tego terminu. Oznacza to doskonalenie własnych zdolności i talentów oraz podnoszenie swoich kompetencji. Człowiek jest wręcz „skazany” na nieustanne nabywanie nowych umiejętności i rozwijanie tych już zdobytych.

Cel w życiu

Po trzecie należy sobie zdać sprawę, na czym Ci w życiu zależy. Czy posiadasz wyznaczony cel, do którego starasz się nieustannie dążyć? Czy odnajdujesz sens i kierunek w tych wysiłkach oraz czy potrafisz formułować zadania życiowe? Przejawia się to też tym, że masz poczucie, iż Twoje życie jest mało sensowne, gdy nie masz żadnych celów. A i przyszłość wydaje się nie mieć sensu.

Poczucie własnej skuteczności

Jako kolejne powinnaś zadać sobie pytanie: Jakie mam poczucie własnej skuteczności? Czy

angażuję się w kreowanie i tworzenie środowiska, w którym żyję? Czy tworzę je tak, aby spełniało moje własne potrzeby i oczekiwania? Poczucie własnej skuteczności oznacza, że potrafisz poradzić sobie z codziennymi wymaganiami Masz poczucie, że w kontrolowany sposób aktywnie kształtujesz swoje warunki życia, że masz na nie wpływ. Nazywamy to poczuciem własnej skuteczności albo samoskuteczność. Jeśli nie masz poczucia własnej skuteczności, stajesz się ofiarą przypadkowych okoliczności.
Może towarzyszyć Ci uczucie trudu w radzeniu sobie z codziennymi problemami. Możesz czuć się niezdolna do rozwiązywania swoich problemów i nie widzisz drogi wyjścia z trudnych sytuacji.

Autonomia

Kolejnym czynnikiem jest autonomia. Czy jesteś jednostką autonomiczną? Czy zawsze kierujesz się wyłącznie własnymi przekonaniami, nawet jeżeli w społeczeństwie dominuje. inny wzorzec? Czy potrafisz używać swoich własnych wartości jako miernik, jako kompas dla Twojego zachowania, abyś mogła niezależnie od presji społecznej, zewnętrznych wpływów i opinii podejmować samodzielne decyzje? Jeśli bierzesz pod uwagę opinie innych ludzi, szczególnie tych ważnych dla Ciebie, to może dojść do sytuacji, że realizujesz oczekiwania innych. Wtedy działasz w sposób mniej samodzielny.

Pozytywne relacje z innymi

Ostatnim istotnym czynnikiem mającym wpływ na dobrostan psychiczny są relacje z otoczeniem. Czy masz umiejętność nawiązywania, podtrzymania i rozwoju więzi z innymi ludźmi? Czy odczuwasz radość, przyjemność z utrzymywania z nimi bliskich kontaktów? Doznajesz poczucia pełni w związkach interpersonalnych, głębokiej zażyłości, przyjaźni, intymności i miłości w relacjach z ludźmi? Potrafisz przeżywać pozytywne i negatywne emocje, które charakteryzują głębokie i znaczące relacje międzyludzkie?
Innymi słowy, czy dobrze żyje Ci się z innymi ludźmi. Poczucie szczęścia daje energię i zwiększa poziom aktywności. Uodparnia też system immunologiczny, polepsza zdrowie fizyczne i mentalne. Powoduje wzrost zaangażowania człowieka w pracę, polepsza samoocenę oraz relacje międzyludzkie, a to udziela się innym osobom.

Mam nadzieję, że ten artykuł pokazał Ci, co to jest zdrowie psychiczne w pełnym jego zakresie. Na które aspekty powinnaś zwracać uwagę, aby wzmacniać swoje zdrowie psychiczne i zwiększać dobrostan psychiczny.
Zapraszam Cię na mój kanał na YouTube, gdzie znajdziesz więcej informacji na temat zdrowia psychicznego i jak być bardziej szczęśliwą oraz spełnioną.